Name: Ariadne auf Naxos
Start: 2025-04-04T00:00:00.000Z
End: 2025-04-27T00:00:00.000Z
Location: Teatr Wielki

Organization

Admin

Teatr Wielki - Opera Narodowa

Dyrygent

Lothar Koenigs

Reżyseria

Mariusz Treliński

Scenografia

Fabien Lédé

Kostiumy

Marek Adamski

Wideo

Bartek Macias

Baryton

Robert Gierlach

Nauczyciel muzyki

Sopran

Svetlina Stoyanova

Kompozytor

Remigiusz Lukomski

Perukarz

Nadja Stefanoff

Ariadna

Katarzyna Drelich

Zerbinetta

Hubert Zapiór

Arlekin

Tenor

Conny Thimander

Brighella

Adriana Ferfecka

Echo

Dariusz Machej

Lokaj

Orchestra

Orkiestra Teatru Wielkiego w Poznaniu

niemiecki

Ariadne auf Naxos -  (Ariadna na Naxos)

Warszawa

Polska

Sala Moniuszki

Ariadne auf Naxos Strauss

Public

Ariadna na Naxos

Damián Romagnoli

polski

Approved

Teatr Wielki

Ariadna na Naxos to trzecia opera napisana przez Richards Straussa razem z librecistą Hugonem von Hoffmansthalem. Ich współpraca rozpoczęła się od ekspresjonistycznej Elektry, dwa lata później stworzyli oni diametralnie odmiennego, mozartowskiego z ducha Kawalera srebrnej róży, kolejny projekt wyrósł zaś z inspiracji literackiej. Strauss napisał jednoaktową operę przeznaczoną do wystawienia po sztuce Moliera Mieszczanin szlachcicem, którą właśnie przetłumaczył na niemiecki Hoffmansthal. Obecnie jednak najpopularniejszą wersją jest Ariadna z prologiem kreślącym metateatralną ramę dla przedstawienia.  

Strauss i Hoffmansthal korzystają z konwencji teatru w teatrze. Zaglądamy za kulisy spektaklu operowego wystawianego w zamożnym wiedeńskim domu. Młody kompozytor nie radzi sobie z trudną sytuacją. Jego nowe dzieło sceniczne zostało zamówione przez bogatego mieszczanina w ramach poobiedniej rozrywki, w zamierzeniu miała być to opera poważna, po której scenę miała przejąć trupa komediowa. Aby jednak nie nudzić gości i zdążyć przed przewidzianym pokazem sztucznych ogni, pan domu nakazuje grać oba spektakle naraz. Początkowo kompozytor jest oburzony rozkazem, wzbrania się przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian, ostatecznie argument finansowy sprawia, że musi ulec presji możnego patrona. Twórca opery zostaje otoczony przez Primadonnę i Tenora – śpiewaków, którzy walczą, by zachować swoje partie w części seria oraz Zerbinettę z trupy dellʼarte próbującej swoim czarem przekonać go, że poradzi sobie wraz z kolegami, improwizując komedię między scenami. Przygotowania wprowadzają chaos na zapleczu, kompozytor ucieka więc, by nie uczestniczyć w artystycznej katastrofie.

Rozpoczyna się spektakl: poważno-komiczna miniatura osnuta wokół mitu Ariadny opracowywanego wielokrotnie przez kompozytorów od czasu Monteverdiego. Typy znane z osiemnastowiecznej opery seria spotykają się tu z postaciami wziętym z komedii dellʼarte. Porzucona przez Tezeusza Ariadna otoczona nimfami budzi się w grocie na Naksos. Arlekin i Zerbinetta próbują rozbawić zrozpaczoną kobietę, ona jednak wydaje się nie słyszeć ich nawołań, obsesyjnie myśli o śmierci. Nieoczekiwanie zjawia się nowy bóg – Bachus, który jest zauroczony Ariadną. Ona odwzajemnia uczucie kochanka i razem udają się do groty przy śpiewie nimf.

Ariadna Straussa i Hoffmansthala nie jest jedynie zgrabnym pastiszem, choć żonglują oni znanymi teatralnymi konwencjami. Twórcom udaje się połączyć w dziele element powagi i komizmu, a przy okazji z przymrużeniem oka przyjrzeć się kulisom opery trapionej problemami natury artystycznej i finansowej. 

Nie jest to pierwsze dzieło R. Straussa reżyserowane przez Mariusza Trelińskiego. W 2014 roku w koprodukcji Teatru Wielkiego z Teatrem Narodowym w Pradze powstała inscenizacja Salome, w 2023 roku widownia Opery w Lyonie entuzjastycznie przyjęła Kobietę bez cienia, inną operę powstałą w wyniku współpracy Straussa z Hoffmansthalem. Jakim kluczem tym razem reżyser będzie próbował odczytać tę prostą z pozoru historię?

Ariadne on Naxos was the third opera written by Richard Strauss together with librettist Hugon von Hoffmansthal. Their collaboration had started with the expressionist Elektra, followed two years later by a drastically different, Mozartian Der Rosenkavalier.  Their next project drew heavily on literary inspirations. The one-act opera was meant to be shown at the end of Molièr’s Le Bourgeois gentilhomme, which Hoffmansthal had just translated into German. The version of Ariadne that prevailed to our times has a prologue setting the metatheatrical stage for the opera. 

Strauss and Hoffmansthal employed the play within play convention. The audience peeks behind the scene of an opera production mounted at a wealthy Viennese household. A young composer does not handle the difficult spot he found himself in. Commissioned by a rich burgher as after dinner entertainment, his new work was meant to be a piece of opera seria to be followed by a performance by a commedia dellʼarte troupe. However, not to bore his guests and finish before the tightly scheduled firework display in the garden, the master of the house orders both performances to be given at the same time. Outraged by the idea, the composer refuses to make any changes to his work, yet finally yields to pressure from the wealthy patron. The composer is surrounded by the prima donna and the tenor, who are fighting for their parts in the opera not to be cut, and the comedienne Zerbinetta, who launched a charm offensive to convince the composer that she and her colleagues can improvise comedic bits in between the scenes. The preparations cause chaos at the backstage, prompting the composer to flee and not be a part of the artistic catastrophe.

The show commences: a miniature loosely based on the myth of Ariadne explored by multiple composers since Monteverdi combining elements of seriousness and humour. Stock characters known from 18th-century opera seria meet their commedia dell-arte counterparts. Abandoned by Theseus, Ariadne wakes up in a grotto on the island of Nexos surrounded by nymphs. The Harlequin and Zerbinetta try to cheer the devastated woman, but she seems deaf to their voices: she is obsessively thinking about death. The god Bacchus arrives unexpectedly and is smitten by Ariadne. The woman reciprocates his feelings and they enter the grotto together accompanied by the nymphs’ singing.

Ariadne is more than a skilled pastiche, although Strauss and Hoffmansthal do juggle well-known theatrical conventions. They managed to combine elements of seriousness and comedy, while offering the audience a tongue-in-cheek insider’s view of the world of opera plagued by artistic and financial challenges.  

This is not Mariusz Treliński’s first Richard Strauss production. In 2014 he directed Salome, coproduced by the Polish National Opera and the National Theatre in Prague, while in 2023 his take on another Strauss and Hoffmansthal collaboration, The Woman without a Shadow triumphed at the Opéra National de Lyon. How will he approach this seemingly straightforward story?

English

Ariadna na Naxos by Strauss, pt 04 kwi 2025, od (2025/2025), W reżyserii Mariusz Treliński,, Dyrygent Lothar Koenigs, Teatr Wielki, Warszawa, Polska

Udział w spektaklu (Obsada & realizacja )

Obsada

Załoga

Ensemble

Program, informacje i streszczenie

Zdjęcia

Dalsza lektura

Daty i miejsca występów

Miejsca