Operabase Home
Stabat Mater
Comhroinn
International Festival Wratislavia Cantans (2023)
16 Meán Fómhair 2023 (1 feidhmíochtaí)
Tabhair cuairt ar Suíomh Gréasáin
|
1h 40mins
Faisnéis ón eagraíocht ealaíon (Fíoraithe ag Operabase)

Stabat Mater by Pärt, Merula, Castello, Sances, Vivaldi, Pergolesi, Ó (2023/2023), Seoltóir Giovanni Antonini, Collegiate Church of the Holy Cross and St. Bartholomew, Wrocław, Poland

Clár

7

Stabat Mater
Oratorio / OrchestralConcert
Sacred songConcert
CanzonetConcert
Oratorio / OrchestralConcert
Oratorio / OrchestralConcert
Oratorio / OrchestralConcert
Śmierć dziecka i związana z nią rozpacz rodzica to temat ponadczasowy i uniwersalny. Z powodu rozgrywającej się zaraz za granicą wojny – bliski tym bardziej, także nam. Wszystkie utwory zawarte w programie koncertu łączą się z tematyką maryjną, z cierpieniem po utracie dziecka, a także z wezwaniem o pokój. Maestro Giovanni Antonini zadyryguje dziełami powstającymi od średniowiecza do współczesności. Pierwszy utwór w programie to Alleluia Nativitas. Jego autor zapamiętany został jako Magister Perotinus. Tworzył w Paryżu na przełomie XII i XIII wieku, pisał muzykę na potrzeby katedry Notre-Dame. Alleluia Nativitas jest dziełem trzygłosowym, w którym głosy wysokie snują ozdobną melodię ponad długo trzymanym, statycznym akompaniamentem. Wysłuchamy również kompozycji Guillaume’a de Machauta, artysty żyjącego i działającego w XIV wieku. Jego trzygłosowy motet Inviolata genitrix reprezentuje bardziej zaawansowany styl polifoniczny niż dzieło Perotina. Najniższy i najbardziej statyczny głos, tenor (od „tenere” – trzymać), śpiewa melodię zaczerpniętą z chorału, natomiast dwa wyższe głosy są już znacznie bardziej ruchliwe, napisane też zostały do innego tekstu. Hoquetus David to krótka i dowcipna kompozycja instrumentalna, w której twórca zastosował technikę hoketową, polegającą na tym, że głosy wymieniają się pojedynczymi dźwiękami. Kiedy jeden z nich gra, drugi milczy, i vice versa. Nie ma w tym nic dziwnego, wszak słowo hoquetus oznacza po łacinie czkawkę! Pomiędzy tymi dwoma średniowiecznymi dziełami zabrzmi Da pacem Domine z 2004 roku, utwór współczesnego estońskiego kompozytora Arvo Pärta, inspirującego się muzyką średniowiecza. To spokojna i niezwykle poruszająca prośba o pokój. Kolejną postacią, której twórczość zostanie przybliżona podczas koncertu, jest Tarquinio Merula włoski kompozytor i organista epoki wczesnego baroku. Należał do przedstawicieli muzycznej awangardy owych czasów, a jego śmiała muzyka nie straciła nic z siły wyrazu. W jego emocjonalnej Hor ch'è tempo di dormire czułość miesza się z niepokojem. Podmiotem jest Matka Boska, która usypia małego Jezusa. Przyglądając się zasypiającemu dziecku, wie, że zostanie ono kiedyś ukrzyżowane. To wzruszająca pieśń o śmierci, nadziei i miłości. Z kolei Il terremoto (Trzęsienie ziemi) Josepha Haydna to najbardziej dramatyczne ogniwo z medytacyjnego cyklu Siedem słów Chrystusa na Krzyżu. Kompozytor każe wykonawcom grać „szybko i z największą mocą”. Kontrast do tej muzycznej eksplozji stanowić będzie elegijna, lapidarna Sonata Es-dur RV 130 „Al Santo Sepolcro” Antonia Vivaldiego. Programu koncertu dopełni dramatyczne i ekspresyjne Stabat Mater Giovanniego Battisty Pergolesiego, dzieło przeznaczone na sopran, alt, zespół smyczkowy i basso continuo, złożone z dwunastu krótkich, skontrastowanych pod względem tempa i wyrazu ogniw. Twórca ukończył je w 1736 roku, zaledwie kilka tygodni przed śmiercią. Być może właśnie dlatego podjęta w tym utworze tematyka spotkania ze śmiercią jest tak osobista, brzmi tak autentycznie i tak poruszająco. Niektórzy komentatorzy wskazywali na powiązania tego dzieła z operami stworzonymi przez Pergolesiego, argumentując, że Stabat Mater jest kompozycją nadmiernie efektowną jak na podjęty przez twórcę temat. Błędem byłoby odmawiać tej muzyce uroku i śpiewności melodii, ale jeszcze większym błędem jest twierdzić, że te cechy stylu Pergolesiego odbierają dziełu powagi i głębi wyrazu.
Tá eolas ar fáil i: polski, English