Organization

Conductor

Pietro Mianiti

Stage director

Gezim Myshketa

Choreographer

Gheorghe Lancu

Chorus master

Dritan Lumshi

Costume designer

Ardi Asllani

Singer

Mezzo-soprano

Vikena Kamenica

Carmen

Tenor

Milen Bozhkov

Don José

Almardo Klogjeri

Soprano

Renisa Lacka

Michaela

Dorina Selimaj

Baritone

Armando Likaj

Escamillo

Paolo Ingrasciotta

Bass

Xhieldo Hyseni

Zuniga

Bledar Domi

Rovena Xhelili

Frasquita

Shpresa Beka

Mercedes

Erlind Zeraliu

Dancaire

Denis Skura

Remendado

Genc Vozga

Morales

Tirana National Theatre of Opera and Ballet

Tirana

Albania

Pallati i Kulturës (Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit)

Carmen: Carmen Bizet

Public

Approved

Georges Bizet

(1838-1875)

Georges Bizet u lind në 25 tetor të vitit 1838.

Në vitin 1847 ai u regjistrua në Konservatorin e Muzikës në Paris. Simfoninë e tij të parë, Georges Bizet e shkroi kur ishte shtatëmbëdhjetë vjeç, si një detyrë studentore. Dorëshkrimi i tij do të rigjehej në arkivat e bibliotekës së Konservatorit vetëm në vitin 1933 dhe ekzekutimi i parë u realizua në vitin 1935. Kjo vepër spikati për freskinë muzikore të jashtëzakonshme, më tepër italiane sesa franceze, cilësi që do ta karakterizonin punët e tij në vijim.

Në vitin 1857 kompozitori merr pjesë në konkursin e shpallur nga Jacques Offenbach, me operetën me një akt “Le decteur Miracle” dhe fitoi çmimin e parë. Georges Bizet gjithashtu fitoi bursën muzikore të “II Prix de Rome”, duke marrë prej saj të drejtën e studimeve në Romë për tre vjet. Atje talenti i tij u zhvillua edhe më tepër duke vijuar me krijimet e veprave të tij, siç ishte opera “Don Procopio”. Përveç periudhes në Romë, Bizet jetoi gjatë gjithë jetës së tij në Paris. Ndërsa punonte për partiturën e “Ivan IV”, një opera e madhe me 5 akte, drejtori i Teatrit Lirik të Parisit, Leon Carvalho i jep operan ekzotike “Peshkatarët e Perlave”, e cila u prit mirë nga publiku. Në vitin 1866 ftohet të shkruajë një opera të mbështetur mbi romanin e Ëalter Scott “La jolie fille de Perth”. Opera u vu në skenë në 16 dhjetor të vitit 1867 dhe rezultoi një sukses nga publiku, por kritika ankohej për prezencën e vagnerizmit në këtë vepër.

Në dy vjeçarin nga viti 1873 deri në vitin 1875, Bizet krijoi “Carmen”, kryeveprën e tij. Opera që magjepste me pasurinë e elememtëve muzikorë, meloditë sensuale dhe të ndjera, përkulshmërinë e harmonisë, rrjedhshmërinë e kërcimeve e të elementëve folklorikë. Kjo vepër është e njohur dhe si vepra e tij më e mirë, bazuar në romanin me të njëjtin titiull të shkruar në vitin 1846 nga Prosper Merimée. “Carmen” është bërë një nga operat më të njohura dhe më të realizuara në botë.

Duke shfletuar katalogun e veprave të Bizet, ndarë në vepra teatrale, kompozime për orkestër, për pianoforte, për dhomë e vokal, habitesh se sa shumë prej tyre kanë mbetur në nivelin e projekteve dhe se sa shumë prej veprave të përfunduara nuk janë interpretuar kurrë.

Vetëm në fund të jetës së tij të shkurtër, Bizet arrin të gjej gjuhën autentike me ato që janë quajtur kryeveprat e tij teatrale “L’Arlesienne” e “Carmen”. Në këto dy vepra shfaqen karakteristikat e artit të tij. Një art i qetë, i prerë si në fushën dramatike ashtu edhe në vlerat tipike muzikore.

Premiera e Parë

“Carmen” është një opera me katër akte nga kompozitori francez Georges Bizet dhe libret të shkruar nga Henri Meilhac dhe Ludovic Halévy. Subjekti i kësaj opere është marrë nga novela me të njëjtin titull e Prosper Merimée.

Premiera e parë e operas “Carmen” është shfaqur në Operan Komike në Paris në 3 mars 1875. Shfaqja e parë rezultoi e pasuksesshme. Pas kësaj premiere autori u kujdes të modifikonte dorëshkrimin original në shumë pika.

Bizet vdiq papritur pas performancës së 33-të të operas “Carmen” pa e ditur se puna e tij do të njihej ndërkombëtarisht dhe do të korrte sukses brenda dhjetë viteve të ardhshme. “Carmen” prej asaj kohe është bërë një nga veprat më të popullarizuara dhe më të njohura të stilit klasik. “Habanera”, arie e kënduar në aktin e parë dhe “Toreador”, arie e kënduar në aktin e 2 mbeten edhe sot dy nga ariet më të njohura të kësaj vepre.

Ngjarja është vendosur në Spanjën jugore dhe tregon historinë e rrëzimit të Don José, një ushtar naiv, që është i joshur nga cigania Carmen. José heq dorë nga dashuria e tij e fëmijërisë, Micaela dhe nga detyrat e tij ushtarake për Carmen.

Pas premierës pati kritika të shumta dhe publiku francez ishte përgjithësisht indiferent. “Carmen” fillimisht fitoi reputacionin e saj nëpërmjet një seri prodhimesh jashtë Francës dhe nuk u shfaq në Paris deri në vitin 1883. Pas kësaj, ajo fitoi shpejt popullaritetin brenda dhe jashtë vendit.

shqip

Carmen by Bizet, Noiztik (2022/2022), Zuzendaria Gezim Myshketa,, Zuzendaria Pietro Mianiti, Pallati i Kulturës (Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit), Tirana, Albania

Emanaldia kredituak (Aktore taldeak )

Aktoreak

Tripulazioa

Programa, buruz eta sinopsia

Argazkiak

Irakurketa gehiago

Emanaldiaren datak eta lekuak

Lekuak