Name: Wieczór pieśni
Start: 2020-09-20T00:00:00.000Z
End: 2020-09-20T00:00:00.000Z
Location: Filharmonia Narodowa

Organization

Bass-baritone

Tomasz Konieczny

Pianist

Lech Napierała

Warsaw Philharmonic

Wieczór pieśni

Warsaw

Poland

Filharmonia Narodowa

Sala Koncertowa

Wieczór pieśni: Recital

Public

Recital

Approved

Wśród utworów wokalnych Sergiusza Rachmaninowa nazywanego często „spóźnionym romantykiem” wyjątkową pozycję stanowią pieśni na głos z fortepianem. Rachmaninow napisał ich ponad 80. Powstawały w latach 1890–1916, zatem podczas pobytu kompozytora w Rosji, przed wyjazdem na emigrację. Nigdy potem, oderwany od rodzimej gleby, artysta nie tworzył romansów - jak zwykło się nazywać ten specyficzny gatunek pieśni rosyjskiej „zgodny z duchową strukturą duszy rosyjskiej, z jej romantyczną istotą” – pisał muzykolog Michaił Owczinnikow. Tomasz Konieczny wybierając utwory do dzisiejszego koncertu, wykreował pewien typ bohatera, którego śmiało możemy nazwać rosyjskim Werterem. Bohater często zwraca się do wyidealizowanej kochanki, a gdy szczęście się oddala popada w rozpacz, snuje rozważania nad swoim życiem, wreszcie postanawia przezwyciężyć stan marazmu. Zgodnie z duchem poezji Rachmaninow porzuca przypisany wielu rosyjskim romansom ton liryczny. Jego utwory nacechowane są silną ekspresją zarówno w pieśniach miłosnych, jak i tych, w których dominują rozważania o ludzkim losie. Pochodzące z różnych lat pieśni i romanse tworzył kompozytor wyczulony na słowo poetyckie, które niesione siłą ekspresyjnej melodii lub dramatycznego recytatywu nabiera dodatkowych znaczeń. Partia fortepianu, wypełniająca harmoniczną przestrzeń pieśni, jest dziełem mistrza, znającego możliwości wyrazowe instrumentu, w idealny sposób łączącego się z linią głosu.

 

Dla wielu artystów morze jest źródłem niezwykłych, można powiedzieć –metafizycznych przeżyć, zarówno jako fenomen krajobrazowy, jak i metafora ludzkiego losu – tęsknot, lęków, nadziei. Przez ten krajobraz ludzkich emocji prowadzi nas muzyka Romualda Twardowskiego w powstałym w 1979 roku cyklu pieśni zatytułowanym Oblicze morza. „Każda z pięciu pieśni oparta jest na odmiennej skali dźwiękowej determinującej zarówno rysunek melodyczny, jak i warstwę harmoniczną utworu.” – napisał kompozytor w komentarzu. Powstał zróżnicowany ekspresyjnie obraz, łączący melancholijne wspomnienia, jak w pieśni do słów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, grozę żywiołu porównywanego do kolei ludzkiego życia, jak w pieśni do słów Jacka Łukasiewicza, poczucie związku z przyrodą obecne w wierszach Jarosława Iwaszkiewicza, do których powstały dwie pieśni, z apoteozą morza jako terenu wielkiej, wspaniałej przygody, jak w pieśni ostatniej do słów Kazimierza Sowińskiego.

 

Śmierć jako nieodłączony atrybut ludzkiego losu pojawia się w wielu utworach Modesta Musorgskiego. Jednak dopiero w Pieśniach i tańcach śmierci ukończonych w 1877 roku „śmierć staje się bohaterem, aktywnie działającą postacią, która – jak się zdaje – odnosi zwycięstwo nad życiem” – pisze Teresa Malecka. Cykl powstał do słów poety i przyjaciela kompozytora – Arsenija Goleniszczewa-Kutuzowa. Musorgski znalazł w tej poezji doskonały materiał dla wyrażenia muzyką różnych wizji spotkania ze spersonalizowaną śmiercią. Bo śmierć w czterech pieśniach przychodzi pod postacią rzekomej wyzwolicielki, jest przy tym bezwzględna, z cynizmem gasząc wszelką nadzieję. W Kołysance zabiera matce chore dziecko, w Serenadzie będącej karykaturą pogodnej, miłosnej pieśni przychodzi po umierającą dziewczynę. W Trepaku porywa błąkającego się po śniegu chłopa w obłędny taniec. Wreszcie w ostatniej pieśni, jako wódz prowadzi zabitych na polu walki żołnierzy w uroczystym marszu, który jest cytatem polskiego, dziewiętnastowiecznego hymnu Z dymem pożarów Józefa Nikorowicza do słów Kornela Ujejskiego. Intensywność ekspresji zawarta w Pieśniach i tańcach śmierci pozwala widzieć w nich zapowiedź muzycznego ekspresjonizmu.

polski

Among the vocal works by Sergei Rachmaninoff, often called a "late romantic", songs for voice and piano constitute a unique position. Rachmaninoff wrote over 80 of them. They were written in the years 1890–1916, i.e. during the composer's stay in Russia, before leaving for emigration. Never after that, detached from his native soil, the artist did not create romances - as this specific genre of Russian song is usually called "according to the spiritual structure of the Russian soul, with its romantic essence", wrote the musicologist Mikhail Ovchinnikov. Tomasz Konieczny, choosing the songs for today's concert, created a certain type of hero, whom we can boldly call the Russian Werther. The hero often turns to an idealized lover, and when happiness recedes, he falls into despair, reflects on his life, and finally decides to overcome the state of stagnation. In keeping with the spirit of poetry, Rachmaninoff abandons the lyrical tone attributed to many Russian romances. His works are characterized by strong expression both in love songs and those in which considerations about human fate prevail. Songs and romances from different years were created by the composer sensitive to the poetic word, which, carried by the force of an expressive melody or dramatic recitative, acquires additional meanings. The piano part, filling the harmonic space of the song, is the work of a master who knows the expressive possibilities of the instrument, perfectly connecting with the voice line. Songs and romances from different years were created by the composer sensitive to the poetic word, which, carried by the force of an expressive melody or dramatic recitative, acquires additional meanings. The piano part, filling the harmonic space of the song, is the work of a master who knows the expressive possibilities of the instrument, perfectly connecting with the voice line. Songs and romances from different years were created by the composer sensitive to the poetic word, which, carried by the force of an expressive melody or dramatic recitative, acquires additional meanings. The piano part, filling the harmonic space of the song, is the work of a master who knows the expressive possibilities of the instrument, perfectly connecting with the voice line.

 

For many artists, the sea is a source of unusual, one could say metaphysical experiences, both as a landscape phenomenon and a metaphor for human fate - longings, fears, hopes. Romuald Twardowski's music leads us through this landscape of human emotions in the cycle of songs created in 1979 entitled The Face of the Sea. “Each of the five songs is based on a different sound scale that determines both the melodic pattern and the harmonic layer of the piece.” – wrote the composer in the commentary. An expressively diverse image was created, combining melancholy memories, as in the song to the words of Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, the horror of the element compared to the turn of human life, as in the song to the words of Jacek Łukasiewicz, the sense of connection with nature present in the poems of Jarosław Iwaszkiewicz, to which two songs were written , with the apotheosis of the sea as the terrain of a great, wonderful adventure, as in the last song to words by Kazimierz Sowiński.

 

Death as an inseparable attribute of human fate appears in many works by Modest Mussorgsky. However, it is only in  Songs and Dances of Death , completed in 1877, that "death becomes a hero, an active character who seems to be victorious over life," writes Teresa Malecka. The cycle was created to the words of the poet and composer's friend - Arseny Golenishchev-Kutuzov. Mussorgsky found in this poetry the perfect material for expressing various visions of meeting with personalized death through music. Because death in four songs comes in the form of an alleged liberator, and at the same time she is ruthless, extinguishing all hope with cynicism. In  Lullaby , he takes a sick child from his mother, in  Serenadabeing a caricature of a cheerful love song, he comes for a dying girl. In  Trepak, he kidnaps a peasant wandering in the snow into an insane dance. Finally, in the last song, as a commander, he leads the soldiers killed on the battlefield in a solemn march, which is a quote from the Polish 19th-century anthem, Z smoke of fires by Józef Nikorowicz to words by Kornel Ujejski. The intensity of expression contained in  Songs and Dances of Death allows us to see in them a forerunner of musical expressionism.

English

Wieczór pieśni by Various, Alates (2020/2020), Filharmonia Narodowa, Warsaw, Poland

Etenduse krediiti (Näitlejad ja meeskond )

Osades

Meeskond

Programm, teave ja kokkuvõte

Fotod

Lisalugemist

Esinemiskuupäevad ja -kohad

Etenduspaigad