Name: Czarna Maska
Start: 2024-11-22T00:00:00.000Z
End: 2024-11-29T00:00:00.000Z
Location: Teatr Wielki - Opera Narodowa

Organization

Admin

Teatr Wielki - Opera Narodowa

Direction d'orchestre

Bassem Akiki

Mise en scène

David Pountney

Décors

Raimund Bauer

Costumes

Marie-Jeanne Lecca

Video

David Haneke

Lumières

Fabrice Kebour

Stunt Coordinator

Ran Arthur Braun

Pyrotechnics

Frédéric Matona

Ténor

Jacek Laszczkowski

Silvanus Schuller

Soprano

Katarzyna Drelich

Arabella

Mezzo-soprano

Anna Lubańska

Rosa Sacchi

Szymon Rona

Jedidja Potter

Basse

Wojtek Gierlach

Francois Tortebat

Adriana Ferfecka

Daga

Baryton

Krzysztof Szumanski

Luewel Perl

Dariusz Machej

Plebanus Wendt

Mateusz Zajdel

Hadank

Remigiusz Łukomski

Graff Ebbo

Contralto

Magdalena Pluta

Grafin Laura

Piotr Maciejowski

Schedel

Orchestra

Orkiestra Teatru Wielkiego w Poznaniu

Others

chór Teatru Wielkiego w Poznaniu

Natalia Rubis

Benigna

Czarna Maska

Varsovie

Pologne

Sala Moniuszki

Czarna Maska: Die schwarze Maske Penderecki

Public

Le Masque noir

Damián Romagnoli

Valide

Krzysztof Penderecki w swoich operach potrafi budować fascynujące światy. Jego trzecie dzieło sceniczne, Czarna maska, przenosi nas w przeszłość, do miasteczka Bolkenhain (obecnie Bolków) na Dolnym Śląsku.

Jest rok 1662 i choć minęło już kilkanaście lat od zakończenia wojny trzydziestoletniej, czasy są ciągle niespokojne. Akcja opery rozgrywa się podczas śnieżnej zimy pośród karnawałowych zabaw, dzięki którym można zapomnieć o niebezpieczeństwach świata, szczególnie, że w mieście pojawiła się znowu zaraza. Znajdujemy się w domu burmistrza Bolkenhain, choć główną bohaterką opery jest jego żona Benigna skrywająca mroczną tajemnicę. Jej sekret zostaje ujawniony podczas wydanego przez parę przyjęcia, na którym spotykają się przedstawiciele różnych wyznań, stanów społecznych i narodowości. Pojawiają się na nim także nieproszeni goście, wśród nich zaś jeden wzbudzający największy niepokój – mężczyzna w czarnej masce. Kim jest tajemniczy nieznajomy: nękającym bohaterkę oprawcą z przeszłości, od którego próbuje uciec, karnawałowym przebierańcem, wytworem wyobraźni czy symbolem zbliżającej się czarnej śmierci? Radosne w zamierzeniu świętowanie zamienia się w pułapkę, z której nikt prawie nie ujdzie z życiem.

Libretto powstało na podstawie jednoaktówki urodzonego na Śląsku niemieckiego noblisty Gerharta Hauptmanna. Napisana w 1928 sztuka przeszła bez echa, zainspirował się nią jednak Penderecki, który trafił na nią przypadkiem, szukając tematu dla swojej nowej opery zamówionej przez Festiwal w Salzburgu. Kompozytora zafascynowała jedność miejsca i akcji dramatu Hauptmanna, w którym można odnaleźć całą gamę postaw wobec świata. Penderecki wraz z Harrym Kupferem, reżyserem pierwszego wystawienia, nie ingerował w tekst, jedynie dokonał w nim skrótów, zmienił tylko zakończenie. W przypadku oryginału finał jest dużo bardziej otwarty, wersja operowa pokazuje klaustrofobiczny świat zmierzający nieuchronnie ku zagładzie.

Penderecki posługuje się w Czarnej masce ekspresjonistycznym językiem muzycznym doskonale oddającym mroczną atmosferę dramatu. Od pierwszych taktów nie mamy wątpliwości, że spokój domu burmistrza jest pozorny. Kompozytor niezwykle precyzyjnie charakteryzuje wszystkie postacie, mimo że opera jest oparta głównie na scenach zbiorowych, korzysta przy tym z rozbudowanego aparatu orkiestrowego. Ze względu na skondensowanie akcji, pojawiające się w operze ekstremalne stany emocjonalne oraz silne kontrasty, Czarną maskę porównywano do arcydzieł Richarda Straussa z początku XX wieku: Salome i Elektry. Opera Pendereckiego mimo tych podobieństw jest na wskroś oryginalna – to trwający 100 minut mogący przyprawić o zawrót głowy barokowy taniec śmierci.

Kontekstem dla dramatu Hauptmanna były nowożytne wojny religijne, lecz reżyser warszawskiej inscenizacji David Pountney udowadnia, że dzieło to nie jest wyłącznie komentarzem na temat zamierzchłej przeszłości, lecz może oddawać bardzo współczesne niepokoje społeczne. Czy świat, który stworzyliśmy nie jest także oparty na kruchych podstawach?

polski

Krzysztof Penderecki has the ability to build fascinating worlds in his operas. His third work for the stage, The Black Mask, transports the audience into the future, to a Lower Silesian town of Bolkenhain (now: Bolków).

The year is 1662 and although it has been more than a decade since the end of the Thirty Years’ War, times are still troubled. The events take place during a snowy winter in the midst of Carnival festivities that allow the characters to forget about the lurking dangers, in particular the new onset of plague in the town. We find ourselves in the house of the mayor of Bolkenhain, although the central character in the opera is his wife. The woman has a dark secret which is revealed during a party given by the couple to representatives of different denominations, social classes and nationalities. The function is also attended by unwelcome guests, one of which – a man in a black mask – causes the most unease. Who is the mysterious stranger? An erstwhile oppressor returning to harass the female lead? A Carnival partygoer in fancy dress? A figment of imagination? A symbol of the Black Death looming round the corner? The celebration turns into a trap that almost no-one will escape with their lives.

The libretto is based on a one-act play by Silesian-born German Nobel laureate, Gerhart Hauptmann. Written in 1928, the piece went almost unnoticed, but it caught the fancy of Penderecki, when he came across it, looking for material for a new opera commissioned by the Salzburg Festival. The composer was fascinated by the unity of place and action in Hauptmann’s play, which reflects the whole array of attitudes towards the world observed in humans. Working with Harry Kupfer, the director of the opera’s first production, Penderecki kept the text mostly intact: he simply introduced some necessary cuts and changed the story’s ending. The play’s finale is rather open-ended, while the opera paints a claustrophobic vision of a world heading towards imminent destruction.

Penderecki uses expressionist musical idiom which perfectly conveys the gloomy atmosphere of the tragic plot. It is clear from the first bars of the score that the peace of the mayor’s house is illusory. The composer clearly defines the characters, even though the opera relies mostly on chorus scenes, while employing an elaborate orchestral apparatus. Because of the condensed action, combination of extreme emotional states, and stark contrasts, The Black Mask has been compared to Richard Stauss’s early 20th century masterpieces: Salome and Elektra. Despite these similarities, Penderecki’s opera is a thoroughly original work: a 100-minute long, potentially dizzy-making, baroque Dance of Death.

While Hauptmann’s play was set within the broader context of religious wars of the modern period, the director of this production, David Pountney, proves that the piece is not just an exegesis of long gone past events but  reflection of present-day social concerns. Isn’t  the world we have created built on fragile foundations, too?

English

Czarna Maska by Penderecki, dim. 24 nov. 2024, Du (2024/2024), Dirigé par David Pountney,, Chef d'orchestre Bassem Akiki, Teatr Wielki - Opera Narodowa, Varsovie, Pologne

Crédits de représentation (Distribution et équipe de production )

Distribution

Équipage

Ensemble

Programme, À Propos & Synopsis

Photos

Lectures complémentaires

Dates et lieux de représentation

Salles