Palester – Górecki – Lutosławski / Symphonic Concert by Górecki, H. M., Palester, Lutosławski, Ó (2023/2023), Seoltóir Dawid Runtz, Studio Koncertowe Polskiego Radia, Warsaw, Poland

W twórczości współczesnych kompozytorów nierzadko dostrzec można inspiracje muzyką dawną. W takim nurcie utrzymane są Trzy utwory w dawnym stylu Henryka Mikołaja Góreckiego z 1963 roku. Stanowią one odpowiedź na żartobliwy zarzut Tadeusza Ochlewskiego, jakoby w muzyce Góreckiego brakowało melodii. Może się wydawać, że niewielki cykl nawiązujących do renesansu miniatur nie pasuje do awangardowej postawy reprezentowanej w latach 60. przez kompozytora. Jednak przez liryczne przebiegi i nawiązania do żywiołowego tańca przebija się usilnie podkreślany walor brzmieniowy, tak charakterystyczny dla indywidualnego stylu Góreckiego. Do dawnej tradycji nawiązywał także Roman Palester. W poszukiwaniu tematów sięgnął do najważniejszego polskiego zabytku renesansowej muzyki instrumentalnej – Tabulatury Jana z Lublina. Starym melodiom nadał nowy kontekst brzmieniowy, harmoniczny i rytmiczny, układając z nich wewnętrznie skontrastowane Concertino. Dyskretne brzmienie klawesynu w połączeniu z solistycznie traktowanymi instrumentami dodatkowo przywołuje atmosferę dawnych czasów. Zupełnie inne inspiracje towarzyszyły Palestrowi podczas komponowania Wariacji na orkiestrę. Jednak sama idea wariacyjnego opracowywania kolejnych przeprowadzeń głównego tematu sięga średniowiecza, więc i tu tradycja spotyka się z nowoczesnością. Długą historię ma także praktyka zestawiania skontrastowanych pod względem rytmicznym tańców, z której w baroku wykształciła się forma suity. W sposób szczególny gatunek ten wykorzystał Witold Lutosławski w nawiązującej do polskiego folkloru Małej suicie. Ludowa mądrość zaklęta zostaje w prostym, ale jakże finezyjnym brzmieniu żywiołowych i lirycznych fragmentów. Trudno się zatem dziwić, że tak efektowna stylizacja niezmiennie wzbudza zachwyt publiczności.