Name: Alpamys
Start: 2023-04-17T00:00:00.000Z
End: 2023-04-18T00:00:00.000Z
Location: Astana Opera

Admin

Astana Opera

Stage director

Yuri Alexandrov

Conductor

Abzal Mukhitdinov

Ruslan Baimurzin

Set designer

Sophia Tasmagambetova

Costume designer

Pavel Dragunov

Chorus master

Yerzhan Dautov

Lighting designer

Irina Vtornikova

Video designer

Sergio Metalli

Choreographer

Tursinbek Nurkaliyev

Galiya Buribayeva

Orchestra

Astana Opera Symphony Orchestra

Others

Astana Opera Chorus

kazahu

Alpamys

Nur-Sultan

Kazakhstan

Main stage

Alpamys: Alpamis Rakhmadiyev

Public

Private

Alpamis

Jnanakumar P

angļu

krievu

Approved

Composer Yerkegali Rakhmadiyev first mentioned opera Alpamys on the pages of the newspaper “The Evening Alma-Ata”: “Father introduced me with the image of the courageous hero Alpamys. Among the dozens of epic poems that he knew and performed, Alpamys was the most vivid, alive and real for me. Years passed, and the folk epic poems once again took over my imagination. The events of ages long gone at all times carried the highest ideals: the defence of the homeland and the struggle for peace and happiness of the people. I wanted to portray and convey in music not only the heroic power of the protagonist but also the great, inexhaustible strength of the whole people, to create a large heroic and epic canvas.”

The author of the libretto based on the heroic legend about Alpamys, widely used in the oral poetry of the Kazakh people, was the People's Artist of the Kazakh SSR Kauken Kenzhetayev. From the multitude of variants of folklore tales, he selected the most significant and essential one, which would contribute to the reveal of the multifaceted character of the protagonist. In the musical and scenic composition of the opera, epic features are clearly displayed (the temporal distance between the event and its reproduction, the convergence and collision of the actions of the main characters, the juxtaposition and interweaving of two contrasting worlds – the real one and the fantastic one, etc.). However, all the plot action is centred around an integral and strong personality – the people's defender Alpamys.

The opera premiered on 26 December 1974. Stage Directors – Baigali Dosymzhanov and Vladimir Zhdanov, Designer – Gulfairus Ismailova, Conductor – Valery Rutter, Chorus Master – Bazargali Zhamanbayev, Choreographer – Zaur Raibayev. The second edition of the opera in 3 acts and 5 scenes with the Prologue and Epilogue took place on 5 March 1976.

The opera is opened by akyn-narrator. The dombra accompanying his monologues imparts a hasteless rhythm to the action. The Prologue is especially emotionally filled, in which the suffering Mother Earth gives her son Alpamys a sword, blessing him for feats of arms. The entire musical fabric of the opera is permeated with folk tunes. They are contrasted with rich, figurative- descriptive vocal parts of the opposing characters. Thus, in focus, we see the insidious conqueror Taishik Khan, in which cruelty organically coexists with cold calculation. His vocal part, with its predominantly recitative intonations, is contrasted with the broad and soft melodicism of the Alpamys part.

English

Впервые о замысле оперы «Алпамыс» композитор Еркегали Рахмадиев рассказал на страницах газеты «Вечерняя Алма-Ата»: «Образ мужественного богатыря Алпамыса открыл мне отец. Среди десятков эпосов, которые он знал и исполнял, Алпамыс был для меня наиболее ярким, живым, зримым. Прошли годы, и народный эпос вновь завладел моим воображением. События глубокой старины во все времена несли в себе самые высокие идеалы: защита отечества, борьба за мир и счастье народа. Мне захотелось изобразить и передать в музыке не только богатырскую мощь главного героя, но и великую, неиссякаемую силу всего народа, создать большое героико-эпическое полотно». 

Автором либретто на основе широко бытующего в устном поэтическом творчестве казахского народа героическом сказании об Алпамысе стал Народный артист КазССР Каукен Кенжетаев. Из множества вариантов фольклорных образцов он отобрал самое существенное, важное, что содействовало бы раскрытию многогранного облика главного героя. В музыкально-сценической композиции оперы отчетливо проявляются эпические черты (временная дистанция между событием и его воспроизведением, сближение и столкновение поступков и действий главных персонажей, сопоставление и переплетение двух контрастных миров – реального земного и сказочно-фантастического и т.п.). При этом все сюжетное действие сосредоточено вокруг цельной и сильной личности – народного защитника Алпамыса. 

Премьера оперы состоялась 26 декабря 1974 года. Режиссеры-постановщики – Байгали Досымжанов и Владимир Жданов, художник – Гульфайрус Исмаилова, дирижер – Валерий Руттер, хормейстер – Базаргали Жаманбаев, балетмейстер – Заур Райбаев. Вторая редакция оперы в 3-х действиях и 5-ти картинах с Прологом и Эпилогом прошла 5 марта 1976 года. 

Оперу открывает акын-сказитель. Сопровождающая его монологи домбра сообщает действию неторопливый ритм. По-особому эмоционально наполнен Пролог, в котором страдающая Мать-Земля вручает своему сыну Алпамысу меч, благословляя его на ратные подвиги. Вся музыкальная ткань оперы пронизана народными напевами. Им противопоставляются яркие, образно-содержательные вокальные партии противоборствующих персонажей. Так, крупным планом показан коварный завоеватель Тайшик-хан, в котором жестокость органично уживается с холодным расчетом. Его вокальная партия своими преимущественно речитативными интонациями рельефно противопоставлена широкому, мягкому мелодизму партии Алпамыса.

русский

Композитор Еркеғали Рахмадиев «Алпамыс» операсын жазу туралы ойын алғаш рет «Алматы ақшамы» газетінде баяндаған: «Ержүрек Алпамыс батыр бейнесін тануыма әкем себеп болды. Оның білетін әрі орындаған ондаған эпостарының ішінде Алпамыс мен үшін барынша жарқын, жанды әрі көрнекті еді. Жылдар өтті, сөйтіп халық эпосы менің бар ой-санамды қайтадан баурап алды. Ежелгі замандағы оқиғалар қай уақытта да болмасын, асқақ мұратты – отанды қорғау, халықтың бейбітшілігі мен бақыты үшін күресті ту етеді. Музыка арқылы басты кейіпкердің алып қуатымен қатар, тұтас халықтың қажырлы да сарқылмас күшін бейнелеп әрі жеткізіп, орасан зор батырлық-эпостық туынды жасағым келді». 

Қазақ халқының ауыз әдебиетінде кеңінен таралған Алпамыс туралы батырлық жыр негізінде либретто авторы – ҚазКСР Халық әртісі Кәукен Кенжетаев. Фольклорлық үлгілердің көптеген нұсқаларының ішінен ол ең мәнді де маңыздысын таңдап алады, бұл бас қаһарманның жан-жақты бейнесін ашуға ықпал етті. Операның музыкалық-сахналық композициясында эпикалық сипаттар айқын (оқиға мен оның жаңғыртылуы арасындағы уақыт қашықтығы, бас кейіпкерлердің амал-әрекеттерінің жақындасуы мен қақтығысы, қарама-қайшы екі әлемді – жердегі және қиял-ғажайып әлемді салыстырып, шиеленістіру және т.б.). Сөйте тұра, барлық сюжеттік іс-қимыл бүтін әрі қуатты тұлға – халық қорғаны Алпамыстың айналасында өрбиді.

Операның премьерасы 1974 жылғы 26 желтоқсанда орын алды. Қоюшы режиссерлер – Байғали Досымжанов пен Владимир Жданов, суретші – Гүлфайрус Исмаилова, дирижер – Валерий Руттер, хормейстер – Базарғали Жаманбаев, балетмейстер – Заур Райбаев. Үш бөлім мен бес көрініс, Пролог пен Эпилогтан тұратын операның екінші редакциясы 1976 жылдың 5 наурызында сахналанды.

Опера жырау-ақынның сөздерімен басталады. Оның монологтарын сүйемелдейтін домбыра үні оқиғаға салмақтылық береді. Пролог сезімдерге айрықша толы, онда қасірет шеккен Жер-Ана ұлы Алпамысқа жауынгерлік ерлік жасауға батасын беріп, семсер табыстайды. Операның барлық музыкалық арқауы халық әуендеріне толған. Қарсы күресуші кейіпкерлердің жарқын, бейнелі-мазмұнды вокалдық партиялары оларға қарама-қарсы қойылады. Сөйтіп, зұлым басқыншы Тайшық хан негізгі кейіпкерлердің бірі ретінде көрсетіліп, қатыгездік кек қайтарумен үйлесімді түйіскен. Оның айшықты речитативті екпіндері бар вокалдық партиясы Алпамыс партиясының ауқымды, жұмсақ әуеніне айқын қарсы қойылған.

қазақ тілі

Izrādes kredīti (Izpildītāji un radošā komanda )

Radoša komanda

Ansamblis