Organization

Admin

Sorbisches National Ensemble

Conductor

Georgios Balatsinos

Stage director

Tomas Kreibich-Nawka

Choreographer

Gundula Peuthert

Orchestra

Orchester des Sorbischen National-Ensembles

Ballet

Ballett des Sorbischen National-Ensembles

Others

Chor des Sorbischen National Ensembles

Set designer

Wójna a měr“ (Krieg und Frieden),1942/44

Bautzen

Germany

Sorbisches National-Ensemble gGmbH

Public

Approved

TanzmusiktheaterIn "Wójna |a|..." wird zunächst nur der erste Teil des Oratoriums - "Wójna - Krieg" -  behandelt. Für die Inszenierung nach einer Idee von To...

Wojna

Im Kriegsjahr 1942 schickte der aus der Lausitz und seinem Heimatdorf Radibor ausgewiesene Lehrer Michał Nawka (1885-1968) seinem Freund, dem Komponisten Bjarnat Krawc ein "Lied über den Krieg". Der Krieg tobte noch auf den Wogen allgemeiner Begeisterung und Zuversicht auf den Endsieg. Das Elend Stalingrads war noch nicht abzusehen, als der Dichter schon das Ende dieses euphorischen Irrsinns ahnte. Unermüdlich schuf er in seinem Chemnitzer Exil für eine reformierte sorbische Orthographie, forschte auf sprachwissenschaftlichem Gebiet und schrieb Gedichte. Er überarbeitete das katholische sorbische Kirchengesangbuch und schuf neue Kirchenlieder, von denen eines, auf Flugblättern verbreitet, im Kriegsjahr 1941 erstmals von der Wittichenauer Prozession nach Rosenthal gesungen, schnell zum neuen Hymnus, zum Lied des Widerstandes, Gottvertrauens und Sieges für die katholischen Sorben wurde. Michał Nawka schuf in den finstersten Kriegsjahren unermüdlich in der Hoffnung und Zuversicht, dass das schreckliche Ende einen neuen Anfang bringen würde. Bjarnat Krawc fand für sich in dem ihm zugesandten Gedicht eine hoffnungsvolle Aufgabe. Kurz nachdem er es vertonte, wandte er sich an den Dichter mit dem Vorschlag, daraus ein Oratorium über „Krieg und Frieden“ zu schaffen. Nun entstand im Zeitraum von zwei Jahren, in ständiger Korrespondenz zwischen Dresden und Chemnitz, nach und nach ein 22 Nummern umfassendes Werk für Soli und Chor mit Klavierbegleitung, das „...Bedeutung für die Zukunft, ein sorbisches kulturelles Dokument...“ sein solle.

Měrko Šołta-Scholze


In "Wójna |a|..." wird zunächst nur der erste Teil des Oratoriums - "Wójna - Krieg" -  behandelt. Für die Inszenierung nach einer Idee von Tomas Kreibich-Nawka anlässlich des 75. Todestages des sorbischen Komponisten Bjarnat Krawc wurde das ursprünglich für Soli, Chor und Klavier geschriebene Oratorium von Hans-Peter Preu neu instrumentiert. Die von M. Nawka skizzierten Charakterzüge des "Krieges" werden vom Ballett aufgenommen und in die Darstellung von "Alltagskriegen" überführt - kleine Introspektiven in die Kriege mit "mir" oder die Kriege mit "anderen". In den intensiven Choreografien von Gundula Peuthert werden sie plastisch untermauert und erweitert.

Deutsch

Bjarnat Krawc narodźi so 1861 w Jitru jako syn wučerja. Wot 1874 wopyta Krajnostawski seminar w Budyšinje a skutkowaše po zakónčenju studija krótki čas jako wučer w Rakecach. Jako so jemu poskići wučerske městno na Drježdźanskim Mochmannowym instituće, je rady tež tohodla přija, zo by so móhł hudźbnje dale wukmanić. W lěće 1887 wobsta přijimanske pruwowanje za Kralowsko-sakski konserwatorij a studowaše pola prof. Felixa Draeseke kompoziciju. Na absolwentskim koncerće 1894 dožiwi swoju prapremjeru jeho prěnja sinfoniska baseń ze cykla „Ze serbskeje zemje“. W Drježdźanskim hudźbnym žiwjenju zdoby sej Krawc jako komponist a chórowy pedagoga počasu dobre mjeno, wosebje tež z jeho hižo 1893 załoženym a pozdźišo wysoko waženym žónski chórom, znaty jako „Schneiderscher Frauenchor”. Z wudaćom a zawjedźenjom jeho šulskeho spěwnika „Heimatstimmen” w lěće 1903, kotrehož nakład docpě wysokosć 40000, podšmórny so Krawcowy wuznam a sčini jeho po cyłej Němskej znateho. Sta z markantnej wosobinu Drježdźanskeho hudźbneho žiwjenja. Runočasnje bě wón stajnje tež njesprócniwy propagator serbskeje hudźby. Po 1. swětowej wójnje organizowaše Bjarnat Krawc serbske hudźbne žiwjenje znowa.
Radwor bu po 1900, a wosebje mjez wójnomaj, centrum serbskich kulturnych aktiwitow. Tu pochadźachu resp. skutkowachu Jurij Słodeńk, Franc Kral, Michał Nawka, Jan Andricki, Józef Nowak a druzy. W chórowym hibanju, w dźiwadźelenju a pozdźišo tež w sokołskim hibanju bě Radwor stajnje sobu prědku. Wjele iniciatiwow wuńdźechu w tutym času z Radworja a mnoho nasta w zhromadnym dźěle mjez Bjarnatom Krawcom, Radworskim chórom „Meja” a jeje dirigentom Michałom Nawku. Tu bě Krawc namakał adekwatne wuměłske ćěleso, kotrež zanjese cyły rjad jeho serbskich chórowych kompozicijow prěni raz. Michał Nawka pak Bjarnata Krawca tež k tworjenju pohonjowaše a bě druhdy samo iniciator,  kaž na přikład za „Missu solemnis” abo tež za oratorij „Wójna a měr“. Swoje dźěło na tutym oratoriju zahajištaj awtoraj w času najwjetšich „wuspěchow“ rubježneho němskeho wójska w lěće 1942. So mjezsobu pohonjujo, dokónči Krawc oratorij w lěće 1944, dyrbješe jón pak zdźěla po wójnje znowa rekonstruować, dokelž zhubi dnja 13.2.1945 při zničenju Drježdźan swoje bydlenje a wšitke swoje manuskripty. W času zakaza wšeho serbskeho zjawneho žiwjenja běše pak Krawc mnoho swojich dźěłow wotpisował a do Prahi swojemu přećelej Vl. Gollej pósłał, kotryž tam za tute dźěła archiw zarjadowa. Tak měješe nadźiju, zo so jeho dźěła cyle njezhubja. We Warnoćicach, hdźež jeho wyšnosće znowa nastateho čěskeho stata přeprosychu, namaka 1946 swoju nowu domiznu. Tu zemrě wón dnja 25.11.1948. Ze swojim wobšěrnym kompozitoriskim dźěłom twori Bjarnat Krawc móst mjez Kocorom a powójnskej serbskej generaciju komponistow.
Oratorij „Wójna a měr“ dožiwi drje skónčnje w lěće 1957 w Praze swoju prapremjeru, a to w přitomnosći Domowinskeje delegacije, w kotrejž pak městno za hišće žiweho awtora njemějachu. Tež prócowanja, wosebje Achima Brankačka, wo prěnje předstajenje tutoho wuznamneho dźěła w Serbach so stajnje haćachu. Hłowna přičina drje bě žadane „wobdźěłanje (wosebje tekstowe!)”. Tutón bě tehdomnišim zamołwitym překřesćanski.

Měrko Šołta


We „Wójna |a|...” wobjednawa so najprjedy prěni dźěl oratorija “Wójna a měr”. Za inscenaciju po ideji Tomasa Kreibicha-Nawki składnostnje 75. posmjertnin serbskeho komponista Bjarnata Krawca je Hans-Peter Preu oratorij, kiž bě spočatnje za sola, chór a klawěr spisany był, zinstrumentował. Charakterne rysy “wójny”, kiž je M. Nawka naćisnył, předstaja balet jako “wšědne wójny” – małe dohlady do wójnow ze “sobu” abo do wójnow z “druhimi”. W intensiwnych choreografijach Gundule Peuthert so wone plastisce zapołoža a rozšěrja.


19:00 hodź. poskići so w foyeru zawod do krucha.

српски

Wójna a měr“ (Krieg und Frieden),1942/44 by Krawc, No (2024/2024), Režisēja Tomas Kreibich-Nawka,, Diriģents Georgios Balatsinos, Sorbisches National-Ensemble gGmbH, Bautzen, Germany

Izrādes kredīti (Izpildītāji un radošā komanda )

Radoša komanda

Ansamblis

Programma, Informācija un Apraksts

Videoklipi

Fotogrāfijas

Papildu informācija

Izrāžu datumi un norises vietas

Norises vietas