"A year of great anniversaries and famous composers." Symphony concert by Górecki, H. M., Dvořák, pen 21 bal 2023, Nuo (2023/2023), Dirigentas Tomasz Bugaj, Filharmonia im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie, Lublin, Poland

Zarówno Refren jak i Koncert na klawesyn i orkiestrę smyczkową H.M. Góreckiego należą do tzw. utworów „redukcyjnych”, w których na pierwszy plan wysuwa się oszczędność środków muzycznych. W szczególności objawia się to w przypadku pierwszego utworu o wąskozakresowej linii melodycznej i powtarzającym się motywie półtonowym. Inspiracją do jego napisania było doświadczenie kontemplacji kosmosu, którą kompozytor miał doświadczyć podczas pewnego lotu nad morzem, na dużej wysokości. W kontraście do Refrenu stoi „wybryk” kompozytora – jak wyrazić się miał na temat Koncertu na klawesyn i orkiestrę sam kompozytor. Dedykowany wielkiej polskiej klawesynistce Elżbiecie Chojnackiej charakteryzuje się ostinatowymi figurami melodycznymi, uporczywymi, motorycznymi rytmami ósemkowymi, rytmiczną werwą. Jego premiera przysporzyła krytykom ciężki orzech do zgryzienia, o czym świadczą słowa Małgorzaty Gąsiorowskiej napisane po usłyszeniu utworu podczas „Warszawskiej Jesieni”: „Dokąd zmierza Górecki swymi ‘dwoma akordami na krzyż’? Z maksymalnie uproszczoną fakturą? Ze swoją quasi-bachowską […] tonalną pląsawicą okraszoną już to ‘wierchową’, już to ‘dziadowską’ nutą smyczków?”. Wieczór zwieńczy VII Symfonia d-moll A. Dvořáka, ze względu na genialną architektonikę dzieła, zaliczana do grona największych symfonii kompozytora. Napisana na zamówienie London Philharmonic Society zawiera dopisek „ze smutnych czasów”, który mówi o dotkliwym doświadczeniu kompozytora poprzedzającym napisanie dzieła – śmierci matki oraz starszego syna.