Name: Agatka, czyli przyjazd pana
Start: 2022-07-17T00:00:00.000Z
End: 2022-07-17T00:00:00.000Z
Location: Zamek Królewski w Warszawie

Organization

Conductor

Marek Toporowski

Singer

Julita Mirosławska

Agakta

Sylwester Smulczyński

Antek Calka

Dorota Lachowicz

Plociuchowa

Piotr Kędziora

Pijaszjo

Witold Żołądkiewicz

Dbalski

Piotr Chwedorowicz

Walenty

Robert Szpręgiel

Antek Gajdak

Jakub Andrzej Grabowski

Stach

Grzegorz Żołyniak

Maciek

Bogdan Śliwa

Polska Opera Królewska

Agatka, czyli przyjazd pana

Warsaw

Poland

Zamek Królewski w Warszawie

Agatka, czyli przyjazd pana Holland

Public

Approved

Początki tradycji operowych na polskim dworze królewskim sięgają czasów panowania Zygmunta III Wazy, a to za sprawą muzycznych zainteresowań jego syna i następcy tronu – Władysława IV. Za czasów saskich popularność muzycznych przedstawień, zgodnie z zachodnimi wzorcami, znacznie wzrosła, apogeum zyskując za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Sceny teatralne istniały jednak nie tylko w stolicy. Kultura operowa kwitła także na dworach rodów magnackich, częstokroć utrzymujących własne kapele wokalno-instrumentalne i sale widowiskowe. W drugiej połowie XVIII wieku rodziny Sapiehów, Tyzenhauzów, Ogińskich, a przede wszystkim Radziwiłłów tworzyły własne lokalne ośrodki kulturalne.

To właśnie na dworze księcia Radziwiłła w Nieświeżu w 1784 roku, z okazji przyjazdu króla Stanisława Augusta, zrealizowano jedną z pierwszych polskich oper. Była to trzyaktowa śpiewogra pod wdzięcznym tytułem Agatka, czyli przyjazd pana. Libretto przygotował Maciej Radziwiłł, natomiast autorstwo utrzymanej w stylu galant muzyki przypisuje się nieświeskiemu kapelmistrzowi Janowi Dawidowi Hollandowi, choć badacze wskazują niekiedy także na innego radziwiłłowskiego kapelmistrza – Alessandra Danesiego.

Miłosna historia rozgrywa się w wiejskim środowisku, gdzie o rękę tytułowej bohaterki starają się ukochany Agatki – Antek Całka oraz Antek Gajdak, wspierany przez podstarościego Pijaszkę. Intrygę rozwiązuje dopiero przyjazd dobrego pana, który sprawiedliwie rozsądza spór. Całości przyświecają oświeceniowe idee społecznego ładu, zakładającego odpowiedzialną i pełną zrozumienia dla obowiązującego porządku postawę przedstawicieli różnych stanów. O nośności tematu i sukcesie przedstawienia mogą świadczyć nie tylko zachowane w kronikach świadectwa ogromnej liczby chętnych do obejrzenia premiery przedstawienia, ale także, a może przede wszystkim fakt, że już w kolejnym roku dzieło zostało wystawione w Warszawie, a później również we Lwowie.

polski

The beginnings of the opera traditions at the Polish royal court date back to the reign of Sigismund III Vasa, and this was due to the musical interests of his son and heir to the throne - Władysław IV. During the Saxon times, the popularity of musical performances, in line with Western models, increased significantly, reaching its apogee during the reign of Stanisław August Poniatowski. However, theatrical scenes existed not only in the capital. The operatic culture also flourished at the courts of magnate families, often keeping their own vocal and instrumental bands and auditoriums. In the second half of the 18th century, the Sapieha, Tyzenhauz, Ogiński, and, above all, the Radziwiłł families created their own local cultural centers.

It was at the court of prince Radziwiłł in Nesvizh that in 1784, on the occasion of the arrival of King Stanisław August, one of the first Polish operas was staged. It was a three-act song under the graceful title  Agatka, or the Lord's Arrival . The libretto was prepared by Maciej Radziwiłł, while the authorship of the music in the style of galant is attributed to the bandmaster Jan Dawid Holland, who is not in the world, although researchers sometimes point to another bandmaster from Radziwiłł - Alessandro Danesi.

The love story takes place in a rural environment, where the beloved Agatka - Antek Całka and Antek Gajdak, supported by the staroste Pijaszka - are trying to win the title character's hand. The plot is resolved only by the arrival of a good gentleman, who judges the dispute fairly. The whole is guided by the Enlightenment ideas of the social order, assuming a responsible and full understanding of the current order attitude of representatives of various classes. The weight of the topic and the success of the production can be proved not only by the testimonies of the huge number of people willing to watch the premiere of the production, preserved in the chronicles, but also, and perhaps above all, by the fact that the following year the work was exhibited in Warsaw, and later also in Lviv.

English

Veiklos kreditai (Atlikėjai ir kūrėjai )

Atlikėjai