Name: Enigma
Start: 2023-06-09T00:00:00.000Z
End: 2023-06-09T00:00:00.000Z
Location: NFM (Narodowe Forum Muzyki)

Organization

Conductor

Jerzy Maksymiuk

Instrumentalist

Janusz Olejniczak

Piano

Orchestra

NFM Filharmonia Wrocławska

National Forum of Music

Enigma

Wrocław

Poland

NFM (Narodowe Forum Muzyki)

Main Hall

Enigma: Variations on an Original Theme, Op. 36 Elgar (+2 More)

Public

Variations on an Original Theme, Op. 36

Piano Concerto in G Major

Vers per Archi

Approved

Jerzy Maksymiuk is counted among the most outstanding Polish conductors. The program of the artist's concert with the NFM Wrocław Philharmonic included three works. The author of the first one is the conductor himself, the second is one of the most acclaimed piano concertos of the 20th century, and the third, a composition by the British artist, is one of the most mysterious works in the history of music.

Vers per archi is a composition by Jerzy Maksymiuk from 2015. “I was inspired by the plaque that I pass every day on my way to the store,” confessed the artist, adding that it is dedicated to Hanna Czaki – a scout and liaison officer of the Home Army, shot in 1944 by Nazi soldiers. The artist was extremely moved by the "extraordinary heroism, but also the exceptional sensitivity" of the young girl. The result is a very emotional, elegiac work, which eventually fades away and dies.

The second piece in the program is a light, brilliant, humorous Concerto in G major by Maurice Ravel. It is one of the most outstanding works of this genre written in the 20th century. Influences of Basque music, jazz and the works of two composers highly valued by Ravel - Wolfgang Amadeus Mozart and Camille Saint-Saëns - can be found in it. This combination turned out to be extremely successful, and the work has enjoyed great popularity since its premiere in 1932. During the concert in Wrocław, the solo part will be performed by the excellent pianist Janusz Olejniczak.    

Premiered in 1899, the Variations “Enigma” op. 36 is a composition that brought Edward Elgar great fame and recognition from the international musical community. The idea to write this work came unexpectedly – ​​one autumn evening, tired from a whole day spent teaching, the composer returned home and started improvising on the piano to relax. The melody he played appealed to his wife, and Elgar began to play it in a way that would reflect the character of his friends or show the adventures shared with them. He liked the idea so much that he decided to compose a work for orchestra, and when he finished it, he gave it the title Enigma. The creator called it the main theme, but added that it is a counterpoint to a very well-known melody that does not appear in his work. However, he never revealed the source of inspiration and consistently rejected all proposals for solutions to this musical puzzle that were suggested to him by curious people from the musical community. The song itself is extremely diverse in terms of moods. There are lyrical and thoughtful links in it, there are also colorful and witty fragments. The creator presented sketches of fourteen characters. Their list is opened by the composer's wife and closed by himself. There are twelve variations in between. One of them presents an adventure experienced with a friend, with whom he was escaping once from a violent storm. Among the presented characters there is also ... a bulldog belonging to his good friend.

English

Jerzy Maksymiuk zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich dyrygentów. W programie koncertu artysty z NFM Filharmonią Wrocławską znalazły się trzy dzieła. Autorem pierwszego z nich jest sam dyrygent, drugie to jeden z najbardziej uznanych koncertów fortepianowych XX wieku, trzecie zaś, kompozycja autorstwa brytyjskiego twórcy, należy do najbardziej zagadkowych utworów w historii muzyki.

Vers per archi to kompozycja Jerzego Maksymiuka z 2015 roku. „Zainspirowała mnie tablica, którą mijam codziennie w drodze do sklepu”, wyznał artysta, dodając że jest ona poświęcona Hannie Czaki – harcerce i łączniczce Armii Krajowej, rozstrzelanej w 1944 roku przez hitlerowskich żołnierzy. Artystę niezwykle poruszyło „niezwykłe bohaterstwo, ale też wyjątkowa wrażliwość” młodej dziewczyny. W rezultacie powstało dzieło bardzo emocjonalne, elegijne, które na koniec stopniowo cichnie i zamiera.

Drugi utwór w programie to lekki, błyskotliwy, pełen nieco zadziornego humoru Koncert G-dur Maurice’a Ravela. Jest to jedno z najwybitniejszych dzieł tego gatunku napisanych w XX wieku. Odnaleźć w nim można wpływy muzyki baskijskiej, jazzu, a także twórczości dwóch kompozytorów niezwykle cenionych przez Ravela – Wolfganga Amadeusa Mozarta i Camille’a Saint-Saënsa. Połączenie to okazało się niezwykle udane, a dzieło od momentu prawykonania w 1932 roku cieszy się wielką popularnością. Podczas koncertu we Wrocławiu partię solową wykona znakomity pianista Janusz Olejniczak.    

Prawykonane w 1899 roku Wariacje „Enigma” op. 36 to kompozycja, która przyniosła Edwardowi Elgarowi wielką sławę i uznanie międzynarodowego środowiska muzycznego. Pomysł na napisanie tego dzieła przyszedł nieoczekiwanie – pewnego jesiennego wieczoru, zmęczony całym dniem spędzonym na nauczaniu, kompozytor wrócił do domu i dla odprężenia zaczął improwizować na fortepianie. Grana przez niego melodia przypadła do gustu jego żonie, a Elgar zaczął grać ją w sposób, który odzwierciedlać miał charakter jego przyjaciół lub ukazywać wspólnie przeżyte z nimi przygody. Pomysł tak mu się spodobał, że postanowił opracować dzieło na orkiestrę, a kiedy je ukończył, nadał mu tytuł Enigma. Twórca określił tym mianem główny temat, dodał jednak, że jest to kontrapunkt do pewnej bardzo znanej melodii, która nie pojawia się w jego utworze. Nie wyjawił jednak nigdy źródła inspiracji i konsekwentnie odrzucał wszystkie propozycje rozwiązań tej muzycznej zagadki, które podsuwali mu zaciekawieni ludzie ze środowiska muzycznego. Sam utwór jest niezwykle zróżnicowany pod względem nastrojów. Są w nim ogniwa liryczne i pełne zadumy, są fragmenty też barwne i dowcipne. Twórca przedstawił szkice czternastu postaci. Ich listę otwiera żona kompozytora, zamyka zaś on sam. Pośrodku znajduje się dwanaście wariacji. Jedna z nich przedstawia przygodę przeżytą z pewnym kolegą, z którym uciekał pewnego razu przed gwałtowną burzą. Wśród przedstawionych postaci znajduje się także… buldog należący do jego dobrego znajomego.

polski

Forestillingkreditter (Ensemble & produksjonsteam )

Ensemble