Organization

International Festival Wratislavia Cantans

Conductor

Andrzej Kosendiak

Singer

Soprano

Aldona Bartnik

Agnieszka Ryman

Countertenor

Piotr Olech

Piotr Lykowski

Tenor

Maciej Gocman

Karol Kozłowski

Bass

Tomáš Král

Bogdan Makal

Orchestra

Wrocław Baroque Ensemble

Wratislavia pulcherrima

Wrocław

Poland

Cathedral of St. John the Baptist

Wratislavia pulcherrima: Concert

Public

Concert

Approved

Pierwsze dźwięki, jakie zabrzmiały na Wratislavii Cantans, były muzyką barokową. Historię festiwalu rozpoczął hymn Magnificat  Mikołaja Zieleńskiego. Ostatni koncert pierwszej edycji, która miała miejsce w 1966 roku, prezentował polską barokową twórczość – utwory Bartłomieja Pękiela i Marcina Mielczewskiego. Dziś wiemy, że pięćdziesiąt lat, które minęło od tamtego dnia, miało całkowicie zmienić postrzeganie muzyki dawnej.
Detektywistyczne odkrywanie tajemnic twórczości sprzed setek lat rozpaliło wyobraźnię młodych muzyków zapaleńców. Rodzący się w początkach lat siedemdziesiątych ruch wykonawstwa historycznie poinformowanego łączył się ze stylem życia, był muzyczną kontrkulturą. Dzięki studiom nad manuskryptami i traktatami zbliżyliśmy się do sposobu grania i śpiewania właściwego minionym epokom. Nie jest dziś trudno kupić dobrą rekonstrukcję barokowego instrumentu, działają zawodowe orkiestry grające na takim instrumentarium. W 1966 roku wrocławscy muzycy nie dysponowali choćby cynkami czy violą grande, które my usłyszmy w Nieszporach Mielczewskiego. Może nas dziwić obsadzenie w barokowych utworach imponującego liczebnością Chóru Wrocławskiej Rozgłośni Polskiego Radia i Telewizji – dziś te same dzieła wykona zaledwie ośmiu śpiewaków. Wreszcie samo zestawienie mszy a cappella z nieszporami o bogatej orkiestracji może wydać nam się osobliwe. Nie zmieniła się jednak muzyka – tak samo genialna w XVII wieku, w roku 1966 i 2015.
Bartłomiej Pękiel był pierwszym Polakiem kierującym królewską kapelą wawelską – wcześniej stanowisko to zajmowali sprowadzani przez Zygmunta Starego kompozytorzy z Włoch. Już współcześni Pękielowi wiedzieli, że mają do czynienia z wybitnym artystą: jeden z muzyków, przepisując Mszę na wzór Palestriny, dopisał w tytule „pulcherrima”, czyli „najpiękniejsza”. Dzieło jest jednym z najdoskonalszych przykładów polskiej barokowej polifonii a cappella. Losy dorobku Marcina Mielczewskiego pokazują trudności, z jakimi borykają się badacze muzyki dawnej. Znamy tytuły stu dwudziestu utworów kompozytora, z których jedna czwarta nie zachowała się wcale, a jedna czwarta we fragmentach. Znane w całości sześćdziesiąt dzieł to nie oryginalne manuskrypty, ale dwa wydania drukowane i rękopiśmienne kopie, często różniące się między sobą. Hymn Magnificat kończący Vesperae Dominicales w manuskrypcie z Kromierzyża rozpisany jest na inny skład instrumentów niż w kopii z Gdańska. Część partytur zaginęła w czasie II wojny światowej, a o ich istnieniu wiemy dzięki fotografiom. Pewne jest, że utwory Mielczewskiego – nadwornego muzyka króla Władysława IV Wazy oraz kapelmistrza u jego brata, biskupa Karola Ferdynanda – inspirowały twórców wielogłosowej muzyki cerkiewnej, były też adaptowane na potrzeby liturgii luterańskiej. Z kompozycjami Polaka mógł zetknąć się Bach w bibliotece w szkole w Lüneburgu, do której chodził. Pękiel i Mielczewski reprezentują czasy, gdy muzyka polska była na najwyższym światowym poziomie. Po stuleciach na nowo odkrywamy bogactwo rodzimej kultury barokowej, a festiwal Wratislavia Cantans od pierwszej edycji odgrywa niebagatelną rolę w przywracaniu naszej muzycznej pamięci.

polski

The first sounds that sounded at Wratislavia Cantans were Baroque music. The history of the festival began with   Mikołaj Zieleński's Magnificat . The last concert of the first edition, which took place in 1966, presented Polish Baroque music - works by Bartłomiej Pękiel and Marcin Mielczewski. Today we know that the fifty years that have passed since that day were to completely change the perception of early music.
Detective discovery of the secrets of creativity from hundreds of years ago ignited the imagination of young passionate musicians. The movement of historically informed performance, born in the early 1970s, was associated with a lifestyle and was a musical counterculture. Thanks to the study of manuscripts and treatises, we have come closer to the way of playing and singing proper to bygone eras. It is not difficult to buy a good reconstruction of a Baroque instrument today, there are professional orchestras playing on such instruments. In 1966, the musicians from Wrocław did not have at their disposal even zincs or viola grande, which we will hear in VespersMielczewski. We may be surprised to see the impressive number of the Wrocław Choir of the Polish Radio and Television Station in the baroque works - today, the same works will be performed by only eight singers. Finally, the very juxtaposition of an a cappella mass with a richly orchestrated vespers may seem peculiar to us. However, the music has not changed - just as brilliant in the 17th century, in 1966 and 2015.
Bartłomiej Pękiel was the first Pole to direct the royal Wawel band – previously this position had been held by composers from Italy brought by Sigismund the Old. Even Pękiel's contemporaries knew that they were dealing with an outstanding artist: one of the musicians, rewriting the Mass after Palestrina's model, added "pulcherrima", meaning "the most beautiful", to the title. The work is one of the most perfect examples of Polish baroque a cappella polyphony. The fate of Marcin Mielczewski's output shows the difficulties faced by researchers of early music. We know the titles of one hundred and twenty works by the composer, a quarter of which have not survived at all, and a quarter in fragments. The total of sixty works known are not original manuscripts, but two printed editions and handwritten copies, often differing from each other. AnthemMagnificat ending Vesperae Dominicalesin the Kroměříž manuscript, it is written for a different set of instruments than in the copy from Gdańsk. Some of the scores were lost during World War II, and we know about their existence thanks to photographs. It is certain that the works of Mielczewski - the court musician of King Władysław IV Vasa and the bandmaster of his brother, Bishop Karol Ferdinand - inspired the creators of polyphonic church music, and were also adapted for the needs of the Lutheran liturgy. Bach could come into contact with the compositions of the Pole in the library at the school in Lüneburg where he attended. Pękiel and Mielczewski represent the times when Polish music was at the highest world level. After centuries, we are rediscovering the richness of our native Baroque culture, and the Wratislavia Cantans festival has played a significant role in restoring our musical memory since its first edition.

English

Wratislavia pulcherrima by Various, From (2015/2015), Conductor Andrzej Kosendiak, Cathedral of St. John the Baptist, Wrocław, Poland

Performance credits (Cast & Crew )

Cast

Ensemble

Program, About & Synopsis

Photos

Further reading

Performance Dates & Venues

Venues